Je vraagt je misschien af waarom "zeerobben" zoals wij praten over aardbevingen. Uiteindelijk worden we verondersteld op zee te zijn en niet op het vaste land. Maar laat dit nu precies de reden zijn waarom we aan dit leven begonnen zijn. De boot is zowel ons huis als ons hotel en als we in veilige havens zijn dan geeft ons dit de kans om de wereld verder te ontdekken.
Daar we gedwongen zijn om in Brest te verblijven, waren we aan het overwegen hoe we de Atlantische stormen in Brest voor een paar weken konden ontwijken. Echt geen lolletje, want de ene storm en regenachtige dag volgt de andere storm met weer een regenachtige dag op. Je krijgt misschien inmiddels een idee hoe de weersvoorspelling er hier uit ziet...
Het is bijna Kerst is, dus we dachten naar Zagreb in Kroatië te vliegen om zoon nr. 1, Jonathan, te bezoeken. Uiteindelijk hebben we hem al bijna 18 maanden niet meer gezien. Daarbij was het makkelijk met het vliegtuig te bereiken en hadden we alleen een negatieve Covid-19 test nodig.
Door Covid-19 en de vele reisrestricties binnen Croatie hadden we de mazzel om een appartement op HET plein van Zagreb te bemachtigen. Wat mooier dan op de 5e verdieping in een oud gebouw met uitzicht op het centrale plein te kunnen verblijven. De perfecte keus!
Bij aankomst merkten we dat de muren "interessante" delen van verwijderd pleisterwerk hadden (de lift deed het niet dus met koffers en al 5 verdiepingen op), in een nogal onregelmatig ontwerp en met zichtbaar metselwerk eronder. We dachten dat het nogal vreemd en kunstzinnig was, totdat we later hoorden dat dit het gevolg was van een aardbeving in Zagreb 9 maanden eerder, die 5,3 op de schaal van Richter registreerde en zijn epicentrum 7 kilometer ten noorden van de stad had.
Als geoloog vind ik al dit soort seismische activiteiten heel fascinerend; met de compressie van de Euraziatische plaat door de noordelijke beweging van de Afrikaanse plaat - die resulteren in de huidige creatie van de Alpen en andere bergketens. Met aardbevingen als gevolg van het wegglijden van de aarde langs grote breuklijnen in de korst. Nou ja, we waren 9 maanden te laat om dit schouwspel te kunnen meebeleven. Oftewel, volgende keer meer geluk.
Op tweede kerstdag hadden we een borrel met Jonathan en onze vriendin Sandra. Zij vertelde ons hoe verschrikkelijk de recente aardbeving in maart in Zagreb werkelijk was; met veel schade en een opeenvolging van naschokken. De eerste maand na de aardbeving sliep zij met haar kleren aan. Het probleem met voor- en naschokken is dat je op dat moment niet weet of de grote schok heeft plaatsgevonden of dat dit de aanloop is naar een grotere aardbeving of dat het inderdaad de grote schok was … Je weet dit alleen achteraf en er kan dus op elk moment een ernstigere aardbeving optreden, zomaar zonder waarschuwing.
De volgende ochtend rond de klok van half zeven lagen we nog lekker in bed. Iedere keer als de trams voorbij rijden voel je de vibraties, maar wanneer het bed begint te schommelen en de kasten rammelen, dan zijn er duidelijk grotere krachten aan het werk dan tramlijn 4 die voorbij rijdt. Deze eerste aardbeving had een kracht van 5.3, maar vond gelukkig plaats op 50 km afstand en daardoor was er verder niet veel aan de hand in Zagreb. Voor ons was het een mooie eerste aardbevingservaring zonder enige verdere schade. Een uur later hadden we weer zo'n seismische gebeurtenis, maar dit was een veilige 4.8 en ook 50 km verderop.
Deze geweldige ervaring in de vroege ochtend van het schudden van de bedden en grapjes over het effect van aardbevingen was daardoor nog erg leuk en onschuldig.
Sandra, daarentegen, met haar ervaring van eerder dit jaar maakte zich ernstig zorgen.
De volgende dagen bleven er veel kleine aardbevingen plaatsvinden, maar allemaal van 2,2 tot 3,5 op de schaal van Richter en moeilijk te voelen vanaf 50 km afstand.
Twee dagen na onze nieuwe ervaringen waren we in ons appartement, op de 5e verdieping, en op de video met Geoff en Gay in Spanje toen een aanzienlijk sterkere aardbeving toesloeg. Deze registreerde 6,5 op de schaal van Richter en bevond zich ook op 50 km afstand van Zagreb. Aanvankelijk was het alsof er een dreunende trein voorbijkwam in plaats van tramlijn 4, maar het gedreun werd steeds intenser en het lawaai nam verder toe…net alsof er een deur hard werd dicht geslagen. Het gebouw begon te trillen en we hadden het gevoel alsof we op de boot schommelden met dit verschil dat we op het droge waren (maar op dat specifieke moment geen vaste grond onder de voeten hadden) en het bijna onmogelijk was om op te staan. De hanglampen zwaaiden, deuren en ramen gingen open en buiten kon ik het stof zien dat de lucht vulde toen delen van gebouwen afbraken en de grond raakten.
Deze ervaring was heel wat minder comfortabel dan een beetje zacht schommelen in bed!
Het is moeilijk te zeggen hoelang dit duurde, maar we denken zo’n 30-45 seconden.
Nadat het schudden was gestopt, pakten we snel de "nood-tas" en ontvluchten het gebouw; we waren toch wel ietwat bezorgd dat dit oude en toch al verzwakte gebouw zou kunnen instorten en buitenlandse toeristen een statistiek zouden worden van de laatste aardbeving in Zagreb.
Inmiddels bevond iedereen zich midden op straat of op het centrale plein, uit de buurt blijvend van gebouwen die eventueel vallend puin op onschuldige voorbijgangers zouden kunnen laten vallen. De mensen zagen er allemaal wat gestrest en bezorgd uit – een ware situatie van collectieve PTSS. Jonathan was op weg naar de het plein om ons te zien, maar moest onverwachts terug naar zijn appartement om zijn reddings-uitrusting op te halen (sinds een half jaar maakt hij deel uit van het Kroatische berg- en reddingsteam), voor het geval hij zou worden opgeroepen.
We bleven zo’n anderhalf uur rondhangen totdat de eerste mensen weer de winkels en gebouwen ingingen. Gelukkig hadden we een strakblauwe hemel en konden we lekker soezen in zonnetje.
Uiteindelijk werd Jonathan opgeroepen om zijn reddingsteam te ondersteunen en wij stapten zeer behoedzaam ons gebouw binnen voor een uitgestelde lunch.
Hoewel er geen verdere aardbevingen te voelen waren, besloten we toch om onze tijd buiten door te brengen met een lange wandeling door de stad.
Tegen de tijd dat we terugkwamen, waren de winkels allemaal gesloten, de trams gestremd en stond het centrale plein vol met camerateams die politici filmden voor keurig opgestelde rijen bulldozers, hoogwerkers, vrachtwagens voor het verwijderen van puin enz. Een hilarische PR stunt om de inwoners te laten zien dat alles goed georganiseerd en voorbereid is.
Al met al was de schade in Zagreb minimaal met slechts wat decoratief metselwerk, enkele gevels en schoorstenen die verloren waren gegaan en van de straat moesten worden geveegd. Het epicentrum was daarentegen veel erger met het trieste verlies van 7 levens, veel gewonden en enorme en ernstige schade aan gebouwen.
Diezelfde nacht, onze laatste in Zagreb, waren er nog 2 aardbevingen die ons wakker maakten. Gelukkig bleef het bij slechts zachtjes schommelen in bed en op de achtergrond het geluid van krakende kasten en muren. Helaas was het warme en gezellige gevoel van onze eerdere schommelervaring vervangen door toch wel wat ongemakkelijke gedachten…
De volgende ochtend verlieten we Zagreb; 5 aardbevingen rijker.
Terug op de boot genieten we weer van het zachte schommelen wetende dat het ditmaal het gevolg is van wind, getij en andere passerende boten zonder gevaar.
Een zeer interessante kerstervaring en we hebben heel wat bijgeleerd over aardbevingen!